Το έργο «SeBI: Διασφάλιση του συμφέροντος του παιδιού στην εκπαιδευτική διοίκηση» χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μέσω κονδυλίων που χορηγούνται από το πρόγραμμα Erasmus+: Υποστήριξη μεταρρυθμιστικών πολιτικών – Βασική Δράση 3: Κοινωνική ένταξη και κοινές αξίες: η συμβολή στο πεδίο εκπαίδευσης και κατάρτισης, με αριθμό αναφοράς 612177-EPP-1-2019-1-CY-EPPKA3-IPI-SOC-IN.

Η κύρια έννοια γύρω από την οποία διαμορφώνεται το έργο είναι η διασφάλιση του συμφέροντος του παιδιού, Αρχή η οποία έχει χρησιμοποιηθεί σε διάφορα διεθνή έγγραφα για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ιδίως στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού του 1989 (στο εξής «η Σύμβαση»), καθώς επίσης στη Διακήρυξη του 1959 για τα Δικαιώματα του Παιδιού, στη Σύμβαση του 1979 για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών κ.ά..

Σύμφωνα με τη Σύμβαση, το συμφέρον του παιδιού πρέπει να αποτελεί πρωταρχικό μέλημα σε όλες τις ενέργειες και αποφάσεις που λαμβάνονται και επηρεάζουν τα παιδιά και να μη γίνεται οποιαδήποτε διάκριση λόγω φυλής, χρώματος, φύλου, γλώσσας, θρησκείας, πολιτικών ή άλλων απόψεων, εθνικής, εθνοτικής ή κοινωνικής προέλευσης, ιδιοκτησίας, αναπηρίας ή οποιωνδήποτε άλλων ατομικών χαρακτηριστικών. Τα συμβαλλόμενα Κράτη αναγνωρίζουν ότι κάθε παιδί έχει εγγενές δικαίωμα στη ζωή και διασφαλίζουν στο μέγιστο δυνατό βαθμό την επιβίωση και την ανάπτυξη του παιδιού, καθώς επίσης το δικαίωμα έκφρασης της άποψής του σε όλα τα θέματα που το επηρεάζουν, ενώ οι απόψεις του θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη ανάλογα με την ηλικία και το επίπεδο ωριμότητας του παιδιού. Η προστιθέμενη αξία της συμπερίληψης της συγκεκριμένης Αρχής του συμφέροντος του παιδιού έγκειται στο πεδίο εφαρμογής της, καθώς, για πρώτη φορά διευρύνεται η δέσμευση των συμβαλλόμενων Κρατών να διασφαλίσουν ότι το συμφέρον του παιδιού τίθεται στο επίκεντρο της κυβερνητικής πολιτικής και των αποφάσεων που λαμβάνονται και επηρεάζουν τα παιδιά.

Έκτοτε, έχει αναπτυχθεί περαιτέρω η έννοια του συμφέροντος του παιδιού. Παράλληλα όμως, η πραγματικότητα έρχεται συχνά σε αντίθεση με τη νομοθεσία όσον αφορά στην εφαρμογή του, όχι μόνο σε περιπτώσεις όπου υφίσταται μια κοινωνική κρίση, οποιασδήποτε μορφής, αλλά και σε περιόδους κανονικότητας. Παρά το σημαντικό έργο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Συμβουλίου της Ευρώπης και άλλων Φορέων στον τομέα της διασφάλισης των δικαιωμάτων του παιδιού, στοιχεία που αφορούν όλη την Ευρώπη καταδεικνύουν ότι, τα επίπεδα παιδικής φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού αυξάνονται.

Στόχοι

Οι στόχοι του έργου είναι:

Να προσδιορίσει τις βασικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα εκπαιδευτικά συστήματα σχετικά με τη λήψη αποφάσεων σε τομείς όπου ο καθορισμός του καλύτερου συμφέροντος του παιδιού είναι απαραίτητη προϋπόθεση.

Να στηρίξει την χάραξη πολιτικής βάσει τεκμηρίων.

Να αναπτύξει μεθόδους και εργαλεία που θα ενισχύσουν τη συνεργασία, την επικοινωνία και την ανταλλαγή ορθών πρακτικών για την προώθηση και τη διευκόλυνση του προσδιορισμού του καλύτερου Συμφέροντος του Παιδιού.

Να διευκολύνει τη βιωσιμότητα και τη δυνατότητα μεταφοράς καλών πρακτικών μέσω της ανάπτυξης εγχειριδίων ενσωμάτωσης πολιτικής και πρακτικών για εθνικά εκπαιδευτικά συστήματα, λαμβάνοντας υπόψη το πλαίσιο κάθενος από αυτά.

Αποτελέσματα

Δέσμη εργασίας 1: Χαρτογράφηση του οικοσυστήματος των υπαρχουσών τάσεων και πρακτικών όσον αφορά τη διασφάλιση της Αρχής του Συμφέροντος του παιδιού στην εκπαιδευτική διοίκηση.

Ο σκοπός αυτού του άξονα του προγράμματος είναι η διερεύνηση της κατάσταση σε σχέση με την εφαρμογή της Αρχής του Συμφέροντος του παιδιού. Αναμένεται η ετοιμασία αναφοράς που θα χαρτογραφεί το εν λόγω οικοσύστημα στις χώρες που συμμετέχουν. Η αναφορά αυτή θα γίνει στη βάση των εθνικών αναφορών αλλά και της μελέτης του τι γίνεται σε επίπεδο Ε.Ε. Κατ’ αρχάς, οι εταίροι θα διεξαγάγουν ανασκόπηση της βιβλιογραφίας σε σχέση με τα παιδαγωγικά μοντέλα και τις διοικητικές δομές ή πρακτικές που χρησιμοποιούνται στις χώρες τους για διασφάλιση του Συμφέροντος του παιδιού. Έπειτα, θα γίνει εις βάθος ανάλυση και αξιολόγηση των υπαρχουσών μοντέλων και πρακτικών καθώς και μελέτη των εκπαιδευτικών αναγκών των υπό έμφαση ομάδων και των επίσημων φορέων. Τέλος, οι εταίροι θα μοιραστούν τις εισηγήσεις, προτάσεις και κατευθυντήριες γραμμές τους για την ανάπτυξη εκπαιδευτικού προγράμματος για προαγωγή του καλύτερου συμφέροντος του παιδιού. 

Δέσμη Εργασίας 2: Ανάπτυξη ικανοτήτων διασφάλισης του Συμφεροντος του Παιδιού σε εκπαιδευτικούς, διευθυντές σχολείων και σε άλλους ενδιαφερόμενους

Η δεύτερη Δέσμη Εργασίας (ΔΕ) αποσκοπεί στην ανάπτυξη του εκπαιδευτικού υλικού για τη διασφάλιση του Συμφέροντος του Παιδιού (ΣΠ) στο σχολείο. Το εκπαιδευτικό υλικό βασίζεται στην εργασία της πρώτης φάσης του έργου (ΔΕ1). Το περιεχόμενο της ΔΕ2 περιλαμβάνει αποτελεσματικές μεθόδους, παιδαγωγικές πρακτικές, εργαλεία και δραστηριότητες που δημιουργούν το κατάλληλο περιβάλλον για διασφάλιση του ΣΠ στη σχολική διοίκηση και την παιδαγωγική πρακτική. Η ΔΕ2 περιλαμβάνει επίσης εκπαιδευτική διαδικτυακή πλατφόρμα, διαμέσου της οποίας όλοι οι ενδιαφερόμενοι θα έχουν πρόσβαση στο εκπαιδευτικό υλικό. Επιπλέον, το υλικό αξιοποιείται για την εκπαίδευση των διευθυντών, των εκπαιδευτικών και άλλων ενδιαφερόμενων στο ΣΠ. Η εκπαίδευση πραγματοποιείται από ειδικούς στο θέμα της διασφάλισης του ΣΠ στο σχολείο. Το εκπαιδευτικό υλικό του έργου αξιολογείται πιλοτικά πρωτού τεθεί σε ευρεία εφαρμογή.

Δέσμη Εργασίας 3: Ανάπτυξη, δοκιμή και αναθεώρηση των εκπαιδευτικών εργαλείων

Αυτός ο άξονας του προγράμματος αποσκοπεί στη δημιουργία και δοκιμή πρωτοπόρων, ενημερωμένων και ελκυστικών εκπαιδευτικών εργαλείων για διευθυντές/τριες και εκπαιδευτικούς. Τα εργαλεία περιλαμβάνουν ανάπτυξη εγχειριδίου για πώς να δημιουργηθούν δομές και διοικητικές πρακτικές για διασφάλιση του καλύτερου συμφέροντος του παιδιού εντός κι εκτός σχολείου. Περιλαμβάνεται επίσης εγχειρίδιο με οδηγίες εφαρμογής του προγράμματος SEBI. Τα εκπαιδευτικά εργαλεία θα αναπτυχθούν, θα δοκιμαστούν και θα αναθεωρηθούν μέσα σε ένα ολιστικό πλαίσιο που θα περιλαμβάνει φορείς από διάφορα υπο-συστήματα καθώς και τις αλληλεπιδράσεις αυτών.

Δέσμη εργασίας 4: Ανάπτυξη Συστάσεων πολιτικής

Στη βάση της εμπειρίας και της αξιολόγησης των δράσεων και αποτελεσμάτων του προγράμματος, το πρόγραμμα SEBI επιδιώκει την ανάπτυξη κειμένου με Συστάσεις πολιτικής, το οποίο απευθύνεται στους Φορείς χάραξης πολιτικής σε όλα τα επίπεδα, ώστε να αναπροσαρμόσουν τις πολιτικές και τις μεθόδους τους, διασφαλίζοντας το Συμφέρον του Παιδιού στη Σχολική Διοίκηση. Το κείμενο Συστάσεων πολιτικής αναμένεται ότι θα αντικατοπτρίζεται στο περιεχόμενο των εθνικών και ευρωπαϊκών πολιτικών και οδηγιών που καταρτίζονται.

Δέσμη εργασίας 5: Εκστρατεία Ευαισθητοποίησης, Διάχυσης και Αξιοποίησης

Αυτό το πακέτο στοχεύει στην ανάπτυξη και εφαρμογή της επικοινωνίας και στη διάδοση και στρατηγική βιωσιμότητας του έργου σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι στόχοι του πακέτου είναι να δημιουργήσει και να προωθήσει μια υγιή και συνεπή ταυτότητα για το έργο, να αναπτύξει και να συντονίσει την ιστοσελίδα και τα μέσα κοινωνική δικτύωσης του έργου, να αναπτύξει το διαφημιστικό υλικό του έργου και να οργανώσει εκδηλώσεις για τη διάδοση και βιωσιμότητα του έργου. Τέλος, να συντονίσει και να επιβλέπει τη στρατηγική διάδοσης και βιωσιμότητας και το σχέδιο.

Δέσμη Εργασίας 6: Παρακολούθηση, ποιοτικός έλεγχος και αξιολόγηση

Αυτή η Δέσμη Εργασίας περιλαμβάνει οριζόντιες δραστηριότητες που έχουν σχεδιαστεί για τον έλεγχο, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση της ποιότητας και του δυνητικού αντίκτυπου των δράσεων και αποτελεσμάτων του έργου. Μέσω των δραστηριοτήτων διασφαλίζεται ο ποιοτικός έλεγχος στη διαχείριση του έργου, με σκοπό την αναφορά προβλημάτων και την έγκαιρη αντιμετώπισή τους εγγυώντας ένα ικανοποιητικό επίπεδο ποιότητας στη συνολική διαδικασία διαχείρισης του έργου. Στόχος αυτού του πακέτου εργασίας είναι να προσδιορίσει και να εγγυηθεί την αποτελεσματικότητα της εφαρμοζόμενης μεθοδολογίας, την επίτευξη των προγραμματισμένων αποτελεσμάτων/αναμενόμενων επιπτώσεων, τη συνέπεια μεταξύ των στόχων και των επιτευχθέντων αποτελεσμάτων, την αποτελεσματικότητα των δραστηριοτήτων διάδοσης των ενεργειών και αποτελεσμάτων του έργου, την ποιότητα της παρεχόμενης κατάρτισης, την αποτελεσματικότητα των συναντήσεων για τη διαχείριση του έργου καθώς και της βιωσιμότητας που σχετίζεται με τη μεθοδολογία κατάρτισης και την αξιοποίηση αυτής.

Δέσμη εργασίας 7: Διαχείριση και συντονισμός του έργου

Αυτή η δέσμη εργασίας επικεντρώνεται στην οργάνωση, στο σχεδιασμό ενεργειών και στη σύνταξη εκθέσεων. Αφορά επίσης στο συντονισμό των συναντήσεων μεταξύ των συνεργατών, στις διαδιακασίες εσωτερικής επικοινωνίας, στον οικονομικό έλεγχο και τον συντονισμό με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ως εκ τούτου, στόχος αυτής της δέσμης εργασίας είναι να διασφαλίσει τον κατάλληλο επιχειρησιακό και οικονομικό συντονισμό καθώς και να εποπτεύει την πορεία προς την επίτευξη των επιδιωκόμενων αποτελεσμάτων και τον αντίκτυπο της έρευνας.